SGK iş göremezlik rapor ödeneği; çalışanlara, hastalık ya da herhangi bir kaza sonucunda çalışamadıkları süre için verilir. Bu ödenekten yararlanmak için sigortalılığa ilişkin belirli şartları yerine getirmeniz gerekir. Aynı zamanda hastalığınız ya da çalışamama nedeninize dair doktor raporu almalısınız. SGK iş göremezlik rapor ödeneği almak, çalışanların iş hayatından uzak kaldıkları süre boyunca gelir kaybı yaşamaması için uygulamaya konulmuş bir gelir türüdür.
İş göremezlik süresi boyunca çalışanlar, SGK’dan destek alarak geçimlerini asgari düzeyde de olsa sağlamaya devam eder. Herhangi bir hastalığı ya da rahatsızlığı olmadığı halde rapor alarak işe gitmemek suç teşkil eder. Aynı zamanda sık sık gereksiz yere rapor almak da işvereniniz için sorun oluşturabilir. Bu nedenle devletin size tanıdığı bu hakkı sadece gerekli durumlarda kullanmalısınız.
SGK İş Göremezlik Rapor Ödeneği Nedir?
SGK iş göremezlik rapor ödeneği4/a sigortalılarının yani özel sektör çalışanlarının yararlandığı bir haktır. 4/C yani kamuda çalışanlarda böyle bir hak yoktur. Çünkü devlet dairelerinde çalışanların maaşları raporlu oldukları süre boyunca kesintiye uğramaz. Ancak özel sektör çalışanlarının işe gitmedikleri günler için maaş almaları söz konusu değildir. Bu nedenle özel sektör çalışanlarının bu dönemde yaşadığı gelir kaybı SGK tarafından telafi edilir.
SGK, iş göremezlik ödeneğini belirli ya da sürekli olacak şekilde ödeyebilir. Burada önemli olan hastanın çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğidir. Çalışma gücündeki kayıp bireyin tekrar çalışma hayatına dönmesini engelleyecek düzeyde ise ödeneğin süreklilik arz etmesi de söz konusu olabilir.
SGK İŞ GÖREMEZLİK RAPOR ÖDENEĞİ ALMA YÖNTEMLERİ
SGK iş göremezlik rapor ödeneği alma yöntemleri arasında PTT ve banka seçenekleri yer alır. Ödemeler herhangi bir talebiniz olmaması halinde PTT üzerinden yapılır. Herhangi bir PTT şubesine giderek kimlik belgenizi ibraz etmeniz halinde ödemeniz tarafınıza yapılır. Ödemeyi başkasının, sizin adınıza alması mümkün değildir. Bu nedenle PTT şubesine bizzat gitmeniz gerekir.
PTT’den İş Göremezlik Ödeneği Alma
PTT’den iş göremezlik ödeneği alma işlemi için ödemenizin yapılmış olması ve sistemde görünmesi gerekir. Henüz adınıza ödeme tanımlanmadıysa paranızı almanız mümkün değildir. Bu nedenle e-Devlet üzerinden ödeme bilgilerinizi takip etmenizde fayda vardır.
Bankadan İş Göremezlik Ödeneği Alma
Bankadan iş göremezlik ödeneği alma işlemi için e-Devlet üzerinden IBAN bilgisi paylaşmanız gereklidir. Yapılan düzenlemeye göre artık PTT şubelerine gitmeden ödemelerini almak isteyenler için paranın banka hesaplarına aktarılması mümkün kılınmıştır. Bunun için ilk önce turkiye.gov.tr adresine giriş yapmalısınız. Ardından kimlik numaranız ve şifrenizle sisteme ulaşmalısınız.
Yukarıdaki ekrandan önce kimlik numaranızı ardından şifrenizi girerek e-Devlet sistemine erişebilirsiniz. Bunun yerine kullanabileceğiniz giriş yöntemleri; e-İmza, mobil imza, T.C. Kimlik Kartı ve internet bankacılığı şeklindedir. Şifreniz yoksa PTT şubelerinden alabilirsiniz.
e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra karşınıza çıkan arama alanına “şahıs ödemeleri banka” yazarak ilgili kısma ulaşabilirsiniz. Açılan listede “Şahıs ödemeleri Banka Hesabı Tanımlama(Sosyal Güvenlik Kurumu)” seçeneğini tercih etmeniz gerekir.
Yukarıda gösterilen kısımdan giriş yaparak banka hesabınızı tanımlayabilirsiniz. “Yeni hesap tanımlama” seçeneğine tıkladıktan sonra karşınıza aşağıdaki kısım çıkar.
Gelen ekranda ilk önce banka seçimini yapmanız gerekir. Hesabınız hangi bankada ise o bankayı seçerek ilk aşamayı tamamlayabilirsiniz. Banka seçiminizi yaptıktan sonra “Sorgula” seçeneğine tıkladığınızda otomatik olarak hesap numaranız karşınıza çıkar. Paranızın yatmasını istediğiniz hesabı seçerek “Devam Et” butonuna basmalısınız.
Son aşamada sizden cep telefonu numaranız ve e-posta adresiniz istenir. Bu bilgileri de girdikten sonra IBAN numaranız, SGK sisteminde kayıt altına alınır. Bu sayede iş göremezlik ödeneğiniz banka hesabınıza yatırılır. PTT şubelerine gitmenize gerek kalmadan paranızı bankanızdan çekebilir ya da online şubeler aracılığıyla ödemelerinizi yapmak için iş göremezlik ödeneğini kullanabilirsiniz.
e-DEVLET’TEN İŞ GÖREMEZLİK RAPOR ÖDENEĞİ SORGULAMA
e-Devlet’ten iş göremezlik rapor ödeneği sorgulama yaparak paranızın banka hesabınıza ya da PTT’ye yatıp yatmadığını öğrenebilirsiniz.
İş göremezlik ödeneği sorgulaması için e-Devlet’te arama alanına “Şahıs ödemeleri sorgulama” yazmanız gerekir. Açılan kısımda da “Şahıs ödemeleri sorgulama” seçeneğini tercih ederek ödemenin ne aşamada olduğunu öğrenebilirsiniz.
Aynı zamanda arama alanına iş göremezlik yazarak hem 4/A’lılar hem de 4/B’liler ödemelerini görebilir. Yukarıda gösterildiği gibi açılan listeden 4A/4B iş göremezlik ödemesi görme seçeneğini tercih ederek sonucu öğrenebilirsiniz. Aynı zamanda 4B iş göremezlik raporu çalışmazlık beyan işlemleri ya da ev hizmetlerinde çalışanların istirahat raporu çalışmazlık bildirimi seçeneklerinden de sorgulama yapabilirsiniz.
İş göremezlik rapor ödeneği bilgileriniz sistemde yukarıdaki şekilde görünür. Bu kısımdan öğrenebileceğiniz bilgiler şunlardır:
- Ödeme nedeni
- Ödeme durumu
- Ödeme tutar
- Evrak işlem tarihi
- Rapor başlangıç tarihi
- Bankaya gönderilme tarihi
- Banka
e-Devlet Mobil Uygulamadan İş Göremezlik Rapor Ödeneği Sorgulama
e-Devlet mobil uygulamadan iş göremezlik rapor ödeneği sorgulaması yapabilirsiniz. Bunun için ilk önce e-Devlet mobil uygulamasını cep telefonunuza indirmeniz gerekir. Ardından e-Devlet internet sitesi için bahsettiğimiz adımları izleyerek rapor ödeneğini sorgulayabilirsiniz.
Uygulama yükleme alanını kullanarak e-Devlet uygulamasını cihazınıza indirebilirsiniz. İndirme işlemi bittikten sonra gerekli adımları takip ederek SGK iş göremezlik rapor ödeneği alma bilgilerinizi sorgulayabilirsiniz.
İş Göremezlik Rapor Ödeneğinden Kimler Yararlanabilir?
İş göremezlik rapor ödeneğinden yararlanabilecek olan kişiler; hastalık, kaza, iş kazası ve meslek hastalığı geçirenlerdir. Bu kişilerin durumlarının hekimler tarafından raporla belgelenmesi gerekir. Normal bir hastalık nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği alacak kişilerin rapor bildirim tarihinden önce 90 gün kısa vadeli sigorta prim ödemesi yapmış olması gerekir. Hastalık sebebiyle geçici iş göremezlik ödeneği sadece 4A kapsamındaki sigortalılara ödenir.
İş Göremezlik Rapor Ödeneği Ne Kadar Süreyle Verilir?
İş göremezlik rapor ödeneği kişinin raporlu olduğu günler için ödenir. Örneğin, rapor aldınız fakat raporunuz sona erdiğinde halen iyileşme sağlanmadıysa tekrar rapor alabilirsiniz. Bu raporunuz için de size iş göremezlik ödeneği ödenir. Ancak 2 günlük bir rapor aldığınız takdirde ödeme alma şansınız yoktur. Üç günlük bir rapor alırsanız sadece bir günlük kısmının ödemesini alabilirsiniz.
İş Göremezlik Rapor Parası Hangi Günler İçin Ödenir?
İş göremezlik rapor parası miktarırapor nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. İş kazası ya da meslek hastalığı sonucu rapor aldıysanız her gün için ödeme alırsınız. Yani raporunuz kaç günlükse o güne tekabül eden ücreti alabilirsiniz.
Hastalık sebebiyle rapor almanız durumunda ödemelerinizi 3.günden itibaren almaya başlarsınız. Yani 5 günlük bir rapor alsanız bile alacağınız ödeme 3 günlüktür. Size ilk iki gün için rapor parası ödenmez.
Covid Hastaları İş Göremezlik Ödeneği Alabilir mi?
Covid hastaları iş göremezlik rapor ödeneği alabilir. Covid, bulaşıcı ve ölümcül bir hastalık olduğu için hastalar belirli bir süre karantina altında tutulur. Bu nedenle hastanın rapor almasına gerek yoktur. Test sonucu pozitif çıkan hastalar sistemde doğrudan göründüğü için iş göremezlik ödeneğinden rapor almaksızın yararlanabilirler.
İş yerinizin rapor talep etmesi halinde aile hekiminizden rapor alabilirsiniz. Eğer hastanede yatıyorsanız hekiminiz sizin adınıza rapor düzenler. Hasta olmasalar bile temaslı olmaları nedeniyle çalışamayacak durumda olanlar da rapor alarak iş göremezlik ödeneği alabilir.
ANALIK HALİNDE İŞ GÖREMEZLİK RAPOR ÖDENEĞİ NASIL ALINIR?
Analık halinde iş göremezlik rapor ödeneği alma hakkınız vardır. Bu hak hem sigortalı olarak çalışan kadınlara hem de sigortalı olarak çalışan erkeklerin sigortalı olmayan eşlerine sağlanır. Burada sigortalı 4A ya da 4B statüsünde olabilir. Bunun yanı sıra cezaevlerinde çalışan hükümlüler ve tutuklular da bu kapsamda sağlanan ödenekten yararlanabilir.
Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelere işveren tarafından götürülen Türk işçileri ve ev hizmetlerinde çalışanlar da bu haktan yararlanabilir. Ancak ev hizmetlerinde çalışanların çalışma süresi 10 günden fazla olmalıdır.
Analık sigortası kapsamında doğumdan önce 8 doğumdan sonra 8 hafta süreyle ödeme yapılır. Kadın sigortalı istemesi halinde doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Bu durumda beş haftalık süre doğum sonrasına eklenerek ödenir. Bunun yanı sıra çoğul gebeliklerde normal süreye iki hafta daha eklenerek ödeme yapılır. Erken doğum yapan kadınların da haklarında herhangi bir kayıp olmaz. Erken doğum yapan kadınlar, rapor haklarını doğum sonrası kullanabilir.
Analık sigortası kapsamındaki geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanmak için doğum öncesi 90 gün boyunca prim ödenmiş olması şartı vardır. Aynı zamanda sigortalının sigortalılık hakları devam etmeli ve doğum gerçekleşmelidir. Analık sigortasından yararlanmak isteyen 4B sigortalılarının herhangi bir borcu olmaması gerekir.
İş Göremezlik Rapor Ödeneği Miktarı Nasıl Hesaplanır?
İş göremezlik rapor ödeneği miktarı hesaplama için aşağıda verilen bilgilere ihtiyacınız vardır. Bunlar:
- Rapor gün sayısı
- Son bir yılda alınan toplam brüt ücret
- Toplam prim gün sayısı
Burada ilk önce yıllık brüt ücreti bulmanız gerekir. Örneğin, kişi 10000 TL aylık brüt ücret alıyorsa 10000×12═120 bin olarak yıllık brüt ücret bulunur. 120000/360═333,33 olarak da ödeneğin hesabına esas olarak kullanılacak günlük kazanç bulunur. Ayakta tedavi söz konusu olması halinde bu ücretin 3/2’si yatarak tedavide ise 2/1’i ödenmektedir.
SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ NEDİR?
Sürekli iş göremezlik ödeneği, iş kazası ya da meslek hastalığı neticesinde meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybeden sigortalılara ödenir. Meslekte kazanma gücündeki kaybın %100 olması halinde tam iş göremezlik ödeneği; %10 ve %99 arasında olması halindeyse kısmi aylık bağlanır. Ödenecek olan aylık sigortalının aylık kazancının %70’ine tekabül eder. Başkasının bakımına muhtaç duruma düşenler için bu aylık en az %85 oranında olmalıdır.
Sürekli iş göremezlik ödeneği, işçinin tekrar çalışmaya başlaması halinde kesilir. Bunun yanı sıra iş gücü kaybının sürekli iş göremezlik ödeneği almaya gerek kalmayacak derecede azalması ya da ortadan kalkması halinde ödenek kesilir. SGK bu gibi durumların tespit edilmesi için hastanın kontrol muayenesi yaptırmasını talep edebilir.
Sürekli İş Göremezlik Ödeneği Başvurusu Nasıl Yapılır?
Sürekli iş göremezlik ödeneği başvurusu yapmak için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulmalıdır. Başvuru sırasında talebe ilişkin bir dilekçe verilmesi gerekir. Aynı zamanda iş kazası tutanağına da ihtiyaç vardır.
Gerekli olan diğer belgeler ise şunlardır:
- İş yeri işe giriş sağlık raporu
- Epikriz raporu
- Askerlik terhis veya muafiyet belgesi
SGK iş göremezlik rapor ödeneği almaya başlayanlar fakat sonradan durumları sürekli hale gelenler yani vücutlarında kalıcı hasar oluşanlar da bu başvuruyu yapabilir. Sağlık kurumları tarafından bu durumun belgelenmesi halinde kişinin geçici iş göremezlik ödeneği sürekliye dönüşebilir.